Dawna greckokatolicka cerkiew parafialna pw. Narodzenia Matki Bożej

W ostatniej wiosce przed granicą ukraińską stoi, posadowiona na górującym nad doliną Strwiąża wzniesieniu, dawna parafialna cerkiew greckokatolicka, pełniąca dziś rolę kościoła rzymskokatolickiego.

Pierwotną cerkiew wzmiankowano w 1558 r. Obecną świątynię pw. Narodzenia Matki Bożej wzniesiono w latach 1794−1799. Po 1951 r., kiedy to wysiedlono mieszkańców wsi, świątynia stała opuszczona. Później służyła miejscowej, greckiej spółdzielni produkcyjnej jako owczarnia lub magazyn nawozów. Grecy osiedleni zostali w Krościenku po 1948 r., kiedy to musieli uciekać ze swojego kraju przed represjami po zakończeniu wojny domowej. Większość z nich powróciła do Grecji po amnestii w 1968 r. W Krościenku i okolicy pozostały tylko nieliczne greckie rodziny. W 1971 r. zdewastowaną cerkiew przejęli katolicy obrządku rzymskiego i w 1973 r. dokonali gruntownego remontu świątyni. Od tego czasu służy jako kościół parafialny pw. Narodzenia NMP.

Cerkiew jest budowlą orientowaną, konstrukcji zrębowej, z przedsionkiem konstrukcji słupowej, oszalowaną, trójdzielną. Przy prezbiterium od strony północnej zakrystia. Przed narteksem niewielki przedsionek. Dachy kalenicowe, kryte gontem. Nad nawą kopuła na oktogonalnym tamburze, również pobitym gontem. Nad prezbiterium i narteksem niewielkie wieżyczki z cebulastymi hełmami. We wnętrzu cerkwi stropy belkowane. W nawie strop spinają dwa krzyżujące się tragarze.

Pierwotny wystrój wnętrza nie zachował się do dzisiaj. Jego część: fragmenty ikonostasu z XVII i XIX w., XIX-wieczny feretron oraz kamienna chrzcielnica, stanowią część zbiorów Muzeum-Zamku w Łańcucie. Znajdujący się wewnątrz XIX-wieczny krucyfiks ludowy pochodzi z Humnisk.

Przy cerkwi stoi dzwonnica z XIX w. konstrukcji słupowo-ramowej, na kamiennej podmurówce, przykryta namiotowym dachem, pobitym gontem. Obok przycerkiewny cmentarz z kilkoma zabytkowymi nagrobkami.

Informacje praktyczne 

Parafia Rzymskokatolicka pw. Narodzenia Najświętszej Maryi Panny w Krościenku

rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Narodzenia NMP w Krościenku

Adres/wskazówki dojazdu: Krościenko 173, 38-700 Ustrzyki Dolne

Jadąc drogą nr 84 z Ustrzyk Dolnych w stronę granicy, przed rondem w Krościenku skręcamy w prawo na Stebnik do widniejącej na wzniesieniu cerkwi. Po ok. 300 m dojeżdżamy przed kościół (nr 173).

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz

Galeria zdjęć