Dawna greckokatolicka cerkiew parafialna pw. św. Dymitra Męczennika

Drewniana parafialna cerkiew greckokatolicka pw. św. Dymitra Męczennika w Czarnej przetrwała powojenne zawirowania dzięki miejscowej społeczności, która nie dopuściła do zamienienia świątyni w magazyn czy jej rozbiórki. Przesiedleni tu z Sokala i Krystynopola osadnicy sami doznali krzywd związanych z deportacją powojenną, toteż uszanowali dorobek kulturowy tych, których stąd wywieziono w 1951 r. na wschód Ukrainy.

Obecną cerkiew zbudowano w 1834 r. Dziś służy jako kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

Cerkiew jest orientowana, konstrukcji zrębowej, trójdzielna. Przednawie poprzedza charakterystyczna klasycystyczna fasada, z portykiem zwieńczonym trójkątnym szczytem, wspierającym się na sześciu kanelowanych kolumnach doryckich. Dachy nad prezbiterium, nawą i babińcem kalenicowe. Nad nawą ośmioboczna pozorna wieżyczka sygnaturowa, zwieńczona kutym krzyżem greckim. We wnętrzu strop płaski, obecny podwieszony pod oryginalnym.

Zachował się klasycystyczny ikonostas z 1882 r. Przesunięto go w głąb prezbiterium. Interesujące jest przedstawienie Chrystusa Pantokratora w scenie Deesis, przywodzące na myśl późny barok lwowski. Carskie wrota nie zachowały się. Na tęczy XIX-wieczny krucyfiks ludowy. Na ścianie zawieszony jest krzyż ze zwieńczenia ikonostasu. Inne oryginalne elementy wyposażenia z tutejszej cerkwi: krzyż ołtarzowy zdobiony lustrami z 1887 r., XIX-wieczny feretron i figura Matki Bożej znajdują się w Muzeum-Zamku w Łańcucie. W nawie głównej XIX-wieczny obraz przedstawiający Chrystusa niosącego krzyż, chrzcielnica z pokrywą z XVII w., pochodząca ze spalonej cerkwi w Lipiu, XVII-wieczna ikona Matki Bożej Opatrzności odnaleziona w Michniowcu. W ołtarzu bocznym ikona Matki Bożej Pokrow oraz, poniżej, ikona św. Dymitra. Po lewej stronie ołtarz z ikoną św. Mikołaja, poniżej scena chrztu w Jordanie. Na północnej ścianie nawy obrazy: Wizja św. Małgorzaty, Kazanie na Górze. W wyposażeniu także: barokowa, rzeźbiona grupa Pasji i figury śś. Piotra i Pawła przywiezione z kościoła w Warężu.

Po prawej stronie obok cerkwi figura Chrystusa Frasobliwego. Przy cerkwi także ażurowa dzwonnica konstrukcji słupowej z lat 70. XX w. oraz tablica poświęcona pamięci przesiedleńców z powiatów hrubieszowskiego i tomaszowskiego.

Klucze do świątyni: plebania obok cerkwi, tel.: 13 461 94 40.

Informacje praktyczne 

Parafia Rzymskokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Czarnej Górnej

rzymskokatolicki kościół parafialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Czarnej

Adres/wskazówki dojazdu: Czarna Górna 110, 38-710 Czarna Górna

Jadąc drogą nr 896 z Ustrzyk Dolnych w kierunku Lutowisk. Po przejechaniu ok. 300 m skręcamy w drogę dojazdową do kościoła (nr 110).

Zdjęcie: arch. PROT

Galeria zdjęć