Zespół cerkiewny – cerkiew greckokatolicka pw. św. Mikołaja

Jest to drewniana greckokatolicka cerkiew pw. św. Mikołaja, wzniesiona między 1858 i 1859 r. Pierwsza cerkiew istniała tu już w XVI w. Została ona zniszczona przez Tatarów w 1672 r. Historię tę, jak również wzmiankę o obecnej świątyni, zamieścił Wincenty Pol w opowiadaniu Tanka.

W 1951 r. dawnych mieszkańców wsi wysiedlono na wschód Ukraińskiej Socjalistycznej Republiki Radzieckiej (USRR), a tutejszą cerkiew chciano zamienić na magazyn lub owczarnię, na co nie zgadzała się miejscowa ludność. Przez długi czas składowano w niej ikony i utensylia pochodzące z różnych bieszczadzkich cerkwi oraz sporadycznie odprawiano nabożeństwa. Po wielu latach, w 1971 r., udało się miejscowej społeczności uzyskać zgodę na utworzenie tu filialnego kościoła. Wyremontowana świątynia od 1974 r. służy wiernym rzymskokatolickim jako kościół pw. Świętej Rodziny.

Cerkiew jest orientowana, konstrukcji zrębowej, pobita gontem, trójdzielna. Od frontu, przy narteksie ganek wspierający się na pięciu drewnianych kolumnach. Wieńczy go pas skratowań. Całość pokrywają dachy kalenicowe, nad nawą łamany. Na jego szczycie pozorna wieżyczka sygnaturowa.

W prezbiterium pozorne sklepienie kolebkowe, w nawie i babińcu strop z fasetą. Chór z ażurowym parapetem.

Dzięki trosce mieszkańców wsi zachował się oryginalny ikonostas. Zdemontowano jedynie carskie wrota oraz ikony namiestne: dwie z nich zawieszono na ścianie prezbiterium. Tam również znajdują się carskie wrota w formie krzewu winnego, u dołu ozdobione motywem roślinnym. W rzędzie starotestamentowym ikonostasu brakuje dwóch ikon. Oryginalne prazdniki znajdują się w składnicy ikon w Muzeum-Zamku w Łańcucie. Interesujące są motywy zdobienia nad rzędem namiestnym, w formie iluzjonistycznych, wykonanych z drewna szmaragdów. Ołtarz główny pochodzi z Lutowisk. W cerkwi znajdują się również fragmenty ikonostasu z Lutowisk, które zawieszono na chórze. Z dawnego wyposażenia świątyni są kandelabry, a także rzeźba Matki Bożej na feretronie.

Obok cerkwi znajduje się stary cmentarz i murowana dzwonnica parawanowa posadowiona na planie prostokąta, zbudowana już w czasie wojny.

Informacje praktyczne

Parafia Rzymskokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Czarnej Górnej

rzymskokatolicki kościół filialny pw. Świętej Rodziny w Rabem

Adres/wskazówki dojazdu: Rabe, 38-710 Rabe

Jadąc drogą nr 896 z Ustrzyk Dolnych w kierunku Lutowisk, po ok. 9 km dojeżdżamy do położonej po lewej stronie drogi cerkwi.

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz

Galeria zdjęć