Zespół cerkiewny – cerkiew greckokatolicka pw. Narodzenia Bogarodzicy

Cerkiew pw. Narodzenia Bogurodzicy została wzniesiona w 1849 r. w miejscu starszej drewnianej świątyni. Była filią parafii greckokatolickiej w Stubnie. Po wysiedleniu miejscowej ludności ukraińskiej w latach 40. XX w. stała opuszczona, później służyła jako magazyn zboża. Od 1971 r. pełni funkcję filialnego kościoła rzymskokatolickiego parafii w Stubnie.

Cerkiew jest trójdzielną budowlą konstrukcji zrębowej, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie, z zakrystią dostawioną od północy. Ściany nawy są nieco wyższe niż w prezbiterium i babińcu. Cerkiew pokryta jest dachami konstrukcji krokwiowej o różnej wysokości kalenic. Nad prezbiterium występuje dach pięciopołaciowy, nad nawą i babińcem dwuspadowe, nad zakrystią pulpitowy koszowy. Na kalenicy dachu nawy znajduje się wieżyczka na sygnaturkę. Ściany szalowane są pionowym deskowaniem. W połowie ich wysokości biegnie kryty blachą daszek okapowy.

Wewnątrz na ścianach zachowały się polichromie figuralne i ornamentalne. Powstały w 1900 r. ikonostas ze Stubienka został przekazany w latach 90. XX w. przez Muzeum-Zamek w Łańcucie do nowej cerkwi greckokatolickiej w Mokrem.

Obok cerkwi stoi drewniana dzwonnica o konstrukcji słupowej zbudowana w połowie XIX w. Na dzwonnicy pseudoizbica z otwartą galerią słupową. Dzwonnica pokryta jest dachem namiotowym konstrukcji krokwiowej z tzw. królem. Podwalina wieży osłonięta jest blaszanym daszkiem okapowym. Wszystkie powierzchnie ścienne odeskowane.

W gminie Stubno, niedaleko Stubienka, znajduje się duża wieś Kalników. Jest to jedyna wieś ukraińska w Polsce, której niemal wszyscy mieszkańcy nie zostali przymusowo wysiedleni w latach 40. XX w. Stało się to dzięki miejscowemu księdzu rzymskokatolickiemu, który wystawił wszystkim fałszywe rzymskokatolickie metryki chrztu. Ocalił w ten sposób wioskę, gdyż władze dokonywały wysiedleń na podstawie przynależności do określonego Kościoła, a nie deklarowanej narodowości.

Informacje  praktyczne

Parafia Rzymskokatolicka pw. Parafia Matki Bożej Szkaplerznej w Stubnie

rzymskokatolicki kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Świętego w Stubienku

www: www.stubno.przemyska.pl

Adres/wskazówki dojazdu: 37-723 Stubienko

Jadąc od Radymna w stronę Korczowej, skręcamy na drogę lokalną do Stubna. W Stubnie skręcamy w prawo w kierunku Stubienka. Po ok. 2,5 km po prawej stronie drogi widzimy cerkiew.

Zdjęcie: Krzysztof Zajączkowski, arch. PROT

Galeria zdjęć