Cerkiew greckokatolicka pw. Pokrow Przeświętej Bogarodzicy

Na północ od Krosna znajduje się kilkanaście miejscowości tworzących niegdyś specyficzną „wyspę rusińską”, która zachowała się pośród najwyższych wzniesień Pogórza Dynowskiego. Kres jej istnieniu przyniosły deportacje w latach 40. XX w. Pozostało kilka cerkwi świadczących o dawnych mieszkańcach tej ziemi.

Najurokliwszą z tutejszych świątyń drewnianych jest cerkiew pw. Opieki Bogurodzicy z XVII w., która swój ostateczny kształt zyskała w 1841 r. Twórcą tej przebudowy był cieśla Ioan Lisko. Po 1947 r. została przejęta przez wiernych rzymskokatolickich. Obecnie służy jako kościół filialny pw. Przemienienia Pańskiego należący do parafii w Żyznowie.

W nawie strop deskowany z fasetą. W pozostałych pomieszczeniach stropy płaskie, również deskowane. Na stropach i ścianach zachowały się polichromie Pawła Bogdańskiego z 1898 r. Na stropie prezbiterium fryz wykonany w 1933 r. przez Pawła Zaporiżskiego, jednego z żołnierzy Symona Petlury, który po wojnie polsko-bolszewickiej trafił do obozu internowania w Pikulicach pod Przemyślem, a po uwolnieniu zamieszkał tam i założył pracownię.

Prezbiterium i część ścian nawy powstały w XVII w. Remont i przebudowa z 1841 r. zmieniły wygląd świątyni kompletnie. Wysiedlani w latach 40. XX w. część wyposażenia cerkwi zabrali ze sobą do nowej ojczyzny.

Świątynia jest orientowana, zewnętrznie dwudzielna. Nawa połączona jest na słup z trójbocznie zamkniętym prezbiterium. Nawę i prezbiterium pokrywa dach kalenicowy, wieżę słupową brogowy. Wszystkie trzy części wieńczą niewielkie pozorne wieżyczki sygnaturkowe.

Staraniem gminy odnowiony został w 2008 r. dawny cmentarz greckokatolicki. Znajduje się on na wzniesieniu powyżej cerkwi. Odnowiono 38 nagrobków, z których najstarszy pochodzi z 1902 r. Na kilkunastu nagrobkach zachowały się czytelne nazwiska zmarłych.

Informacje praktyczne

Parafia Przemienienia Pańskiego w Żyznowie

rzymskokatolicki kościół filialny pw. Opieki Matki Bożej

Adres/wskazówki dojazdu: Bonarówka, 38-111 Bonarówka

Jadąc drogą nr 991 z Krosna, przed Lutczą skręcamy na drogę 989 na Strzyżów. W Żyznowie udajemy się w kierunku Bonarówki. Po 4,5 km po prawej stronie drogi zobaczymy cerkiew.

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz

Galeria zdjęć