Stary kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP i św. Michała Archanioła

Kościół należy do najstarszych i największych gotyckich kościołów drewnianych konstrukcji zrębowej w Europie. Wyniki badań dendrochronologicznych pozwoliły wskazać czas budowy świątyni na przełom lat 50. i 60. XV w. W 1955 r. odkryte zostały gotyckie polichromie na stropie, co zainteresowało naukowców z całej Polski.

Kościół składa się z prezbiterium na rzucie wydłużonego prostokąta o trójbocznym zamknięciu od wschodu, z przylegającą od północy zakrystią oraz szerszej nawy wzniesionej na rzucie zbliżonym do kwadratu. Od północy przylega do nawy XVIII-wieczna kaplica Matki Bożej Bolesnej na rzucie prostokąta oraz skarbczyk usytuowany pomiędzy kaplicą i zakrystią. Trójdzielna bryła kościoła składa się z równych wysokością prezbiterium i korpusu nawowego, nakrytych jednokalenicowym, dwuspadowym dachem oraz z wieży. Na kalenicy dachu ośmioboczna XVII-wieczna wieżyczka na sygnaturkę. Partie nawy ponad zaskrzynieniami nakryte są dachami pulpitowymi. Budowla jest konstrukcji zrębowej, na kamiennym podmurowaniu. Zachował się pierwotny więźbowo-zaskrzynieniowo-zaczepowy system nakrycia budowli. Więźba dachowa jest storczykowa ze wzdłużnym usztywnieniem, a jej elementy konstrukcyjne opatrzone są średniowiecznymi ciesielskimi znakami montażowymi. W południowej ścianie nawy zachował się otwór drzwiowy zamknięty ostrołukowo z drzwiami z ozdobnymi gotyckimi okuciami. Wnętrze kościoła nakryte jest stropem płaskim, w nawie z zaskrzynieniami wspartymi na słupach, w prezbiterium z fasetą. Ściana tęczowa ma prostokątny wykrój. Najstarsze elementy polichromii to fragmentarycznie zachowane zacheuszki, czyli krzyże konsekracyjne, z XV w. Ściany nawy i prezbiterium dekorowane są gotyckimi polichromiami figuralnymi i ornamentalnymi z 1494 r. Pierwotnie gotyckie malowidła występowały także na stropie kościoła. Do dzisiaj przetrwało jedynie jedenaście desek stropowych z fragmentami malowideł średniowiecznych. Na północnej ścianie prezbiterium przedstawiony jest wielokwaterowy cykl Męki Pańskiej, na ścianie południowej m.in. sceny: zabójstwa św. Stanisława, koronacji NMP, wizerunek św. Michała Archanioła. W nawie przedstawienia świętych i sceny z Genesis. Na stropie prezbiterium oraz częściowo na ścianach nawy widoczna jest też polichromia z XIX w. nawiązująca do tradycji barokowej dekoracji, a w kaplicy Matki Bożej Bolesnej polichromia w typie architektonicznej dekoracji rokokowej. Obecnie w kościele eksponowana jest znaczna część dawnego wyposażenia, m.in.: późnogotycka rzeźba Matki Bożej z Dzieciątkiem, XVI-wieczna kamienna chrzcielnica z drewnianą barokową pokrywą, ołtarz Chrystusa Miłosiernego z XVII w. z kopią gotyckiej Piety w kaplicy bocznej (oryginał z ok. 1400 r. przechowywany jest w murowanym kościele obok), XVIII-wieczne ołtarze boczne, ambona, prospekt organowy.

Na terenie placu kościelnego znajduje się także zabytkowy drewniany spichlerzyk.

W Haczowie warto zobaczyć stary park podworski z jesionem o obwodzie 514 cm, drewniany szpital z XIX w. i koniecznie odwiedzić pracownię wybitnego muzyka, twórcy instrumentów zabytkowych, popularyzatora liry korbowej – Stanisława Wyżykowskiego.

 Informacje praktyczne

Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowzięcia NMP w Haczowie

www: http://www.parafiahaczow.pl

Adres/wskazówki dojazdu: Haczów 605, 36-213 Haczów

Jadąc drogą nr 9 od strony Rzeszowa w kierunku Miejsca Piastowego, możemy skręcić w lewo na drogę lokalną z Komborni do Jabłonicy Polskiej lub za Iskrzynią w lewo na drogę lokalną do Haczowa. Można też dojechać od strony Brzozowa drogą nr 887 w kierunku Rymanowa, skręcając na skrzyżowaniu w miejscowości Łęg w prawo w kierunku Haczowa. Kościół znajduje się po nr. 603.

ZOBACZ KOŚCIÓŁ W WIRTUALNEJ ODSŁONIE

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz

Galeria zdjęć