Szlak Architektury Drewnianej
EU founding
Kontrast:
Domyślne kolory Wersja żółta Wersja czarno biała Wersja czarno zółta
pl en ua
Ustawienia strony
Szlak Architektury Drewnianej
Szlak Historycznych Receptur

Turzańsk

Zespół cerkiewny – cerkiew greckokatolicka pw. św. Michała Archanioła

Szlak Historycznych Receptur

Filialna cerkiew prawosławna pw. św. Michała Archanioła przed wojną funkcjonowała jako greckokatolicka cerkiew parafialna. Zbudowano ją w latach 1801–1803. W 2013 r. cerkiew została wpisana na Listę światowego dziedzictwa UNESCO.

Po wysiedleniu ludności do 1961 r. cerkiew służyła wiernym rzymskokatolickim. W 1963 r. do rodzinnej wioski powrócili Łemkowie, którzy, chcąc modlić się w ojczystym języku, przyjęli prawosławnego księdza.

Jest to świątynia orientowana, trójdzielna, zrębowa, z dwoma zakrystiami – od południowej i północnej strony prezbiterium. Oszalowana deskami w pionie. Przedsionek poprzedzający narteks jest konstrukcji słupowo-ramowej. Dach wielopołaciowy o wspólnej kalenicy. Całość wieńczą trzy pozorne wieżyczki sygnaturkowe. Nad dobudowanymi zakrystiami hełmy, na których postawiono wieżyczki.

W prezbiterium, nawie głównej i narteksie kopuły namiotowe, ośmiopolowe, w pozostałych pomieszczeniach stropy płaskie. Chór muzyczny nadwieszony o wybrzuszonym parapecie. Na nim malowidło przedstawiające Chrystusa w łemkowskiej chyży oraz św. Włodzimierza i św. Olgę. Ikonostas pochodzi z XIX w. Carskie wrota są ażurowe w formie winnej latorośli. Ołtarze boczne z XIX w. W jednym z nich znajduje się XX-wieczna ikona św. Mikołaja Cudotwórcy będąca ikoną zasłonową dla ikony Bogurodzicy. W drugim XIX-wieczna ikona Michała Archanioła. Ikony Chrystusa Nauczającego i Bogurodzicy w typie Hodegetrii oraz prazdniki z ikonostasu zostały skradzione i zastąpiono je współcesnymi kopiami. Ciekawostką jest namalowana nad ikonostasem panorama gór.

Dzwonnica stojąca w osi cerkwi datowana jest na 1817 r. Jest to budowla konstrukcji słupowo-ramowej o pochyłych ku środkowi ścianach, trójkondygnacyjna, podzielona profilowanymi gzymsami z daszkami okapowymi. Na górze dzwonowaty hełm z pozorną wieżyczką sygnaturkową. Wieża ta ma opinię najwyższej wolnostojącej dzwonnicy w Karpatach polskich.

Cerkiew i przycerkiewny cmentarz otacza niewysoki murek z kamieni polnych. Przed cerkwią krzyż ustawiony na pamiątkę 1000-lecia chrztu Rusi.

Z turzańską cerkwią jest związana legenda, która mówi, że podczas pożaru starszej świątyni, stojącej niegdyś na nieodległym wzgórzu, przez wybite okno wyleciała ikona Bogurodzicy i upadła właśnie na miejscu obecnej cerkwi. Wierni uznali to za znak i wybudowali nową świątynię we wskazanym przez Matkę Bożą miejscu.

Informacje praktyczne

Parafia Prawosławna pw. św. Michała Archanioła w Turzańsku

Adres/wskazówki dojazdu: 38-542 Turzańsk

Jadąc drogą nr 892 od Szczawnego w kierunku Komańczy, 5 km za skrzyżowaniem z drogą nr 889 w Rzepedzi skręcamy w lewo na drogę lokalną do Turzańska. Po przejechaniu 1,5 km po prawej stronie zobaczymy cerkiew stojącą ok. 100 m od drogi.

ZOBACZ CERKIEW W WIRTUALNEJ ODSŁONIE

 

Zdjęcie: Jan Ulicki

Galeria zdjęć




Szlak Architektury Drewnianej Szlak Architektury Drewnianej Szlak Architektury Drewnianej

Niniejsza strona internetowa została zmodernizowana przy pomocy finansowej Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Odpowiedzialność za jej zawartość leży wyłącznie po stronie Podkarpackiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i nie może być w żadnym przypadku traktowana jako odzwierciedlenie stanowiska Unii Europejskiej, IZ lub Wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020.