Muzeum Kultury Ludowej

Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej zostało otwarte w 1959 r. jako Muzeum Regionalne z siedzibą w budynku dawnej synagogi przy ul. Piekarskiej. Teren zainteresowania muzeum został określony zasięgiem zamieszkania dwóch grup etnograficznych – Lasowiaków i Rzeszowiaków. W 1974 r. muzeum przeorganizowano, tworząc Muzeum Kultury Ludowej. W 1978 r. na otrzymanych terenach przy ul. Wolskiej otwarto najważniejszą ekspozycję – Park Etnograficzny.

Skansen budownictwa ludowego zlokalizowany jest na terenie trzech sąsiadujących ze sobą miejscowości: Brzezówki (Domatkowa), Kolbuszowej oraz Kolbuszowej Górnej. Położony nad rzeką Nil, wśród lasów, stawów i pól uprawnych, zajmuje powierzchnię niemal 30 h. Skansen to urokliwe wsie z przełomu XIX i XX wieku. Prezentują kulturę Lasowiaków i Rzeszowiaków, zamieszkujących niegdyś teren północnej części obecnego województwa podkarpackiego. Zgromadzono tu ponad 80 obiektów architektury drewnianej oraz liczne sprzęty, narzędzia i przedmioty obrazujące życie codzienne ówczesnych mieszkańców wsi lasowiackiej i rzeszowiackiej. Do ciekawych obiektów należy okazały kościół pw. św. Marka Ewangelisty z Rzochowa, zespół wiatraków, młyn wodny, olejarnia, remiza strażacka z wystawą dawnego sprzętu pożarniczego, budynek szkoły i karczmy wiejskiej. Do najstarszych obiektów należą m.in.: dwór z Brzezin z 1753 r., spichlerz dworski z Bidzin z 1784 r., chałupa z Markowej z 1804 r. Kulturę materialną i duchową Lasowiaków i Rzeszowiaków obrazują również urządzone w niektórych wnętrzach wystawy: wyrobów rękodzielniczych, o pracach gospodarskich, o zwyczajach i obrzędach itd.

Budynki przedstawione zostały w ich naturalnych relacjach i środowisku podobnym do tego, które im kiedyś towarzyszyło. Poszczególne obiekty zestawione są w zagrody według układu siedliska, gdzie powstały, zagrody zaś odtwarzają układy przestrzenne tradycyjnej zabudowy wsi. Znajdują się w naturalnym pejzażu przydomowych ogródków, sadów i pasiek, pól uprawnych, łąk i pastwisk, stawów, otoczone nadrzeczną zielenią i lasem. W niektórych obejściach hodowane są zwierzęta. Dopełnieniem ekspozycji są pokazy prac gospodarskich i polowych oraz tradycyjnych rzemiosł.

Muzeum posiada bogatą kolekcję zabytków ruchomych: kolekcję strojów ludowych, wyrobów fajansowych i miedzianych, oleodruków, rzeźby ludowej, malarstwa polskiego, a także mebli, w szczególności słynnych mebli kolbuszowskich.

Interesująca jest historia współegzystencji chrześcijan i Żydów w Kolbuszowej. Pierwsi Żydzi osiedlali się tutaj w XVII w. Trudnili się wówczas handlem, rzemiosłem i wyszynkiem. W 1736 r. istniał już kahał z bóżnicą i mykwą, później powstały szkoła i szpital. W połowie XVIII w. Żydzi stanowili połowę mieszkańców miasta.

W 1866 r. miasto przyjęło wyjątkowy herb – z krzyżem greckim, gwiazdą Dawida i splecionymi w uścisku dłońmi.

Szczególną ciekawostką miasta wartą zobaczenia jest wylegujący się na rynku mosiężny, bardzo realistyczny krokodyl. Turystów intryguje, co ma wspólnego tropikalny gad z Podkarpaciem. Otóż jest to żartobliwe nawiązanie do przepływającej przez miasto rzeki o nazwie Nil.

Informacje praktyczne

Muzeum Kultury Ludowej w Kolbuszowej

www: http://www.muzeum.kolbuszowa.pl

Adres/wskazówki dojazdu: ul. Wolska 36, 36-100 Kolbuszowa

Z głównego ronda w centrum miasta skręcamy w ul. Parkową, następnie na pl. Wolności w ul. Piłsudskiego i dojeżdżamy do ul. Wolskiej. Po 500 m docieramy do Parku Etnograficznego.

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz, Kamila Wiśniewska-Hałka, Agnieszka Kołodziej

Galeria zdjęć