Szlak Architektury Drewnianej
EU founding
Kontrast:
Domyślne kolory Wersja żółta Wersja czarno biała Wersja czarno zółta
pl en ua
Ustawienia strony
Szlak Architektury Drewnianej
Szlak Historycznych Receptur

Brzeżawa

Cerkiew greckokatolicka pw. św. Michała Archanioła

Tutejsza cerkiew to interesujące połączenie architektury doby największego wpływu latynizacji na cerkiew unicką w Galicji ze stylizacją „staroruską” przełomu XIX i XX w.

Sama bryła cerkwi jest zewnętrznie dwudzielna (wewnątrz zachowuje tradycyjną trójdzielność), pokryta jednokalenicowym dachem. Przywodzi na myśl drewniane barokowe kościółki. Niemniej zwieńczenie jej trzema sporymi barokowymi hełmami z pozornymi latarniami sugeruje symboliczne oznaczenie tradycyjnej trójdzielności cerkwi.

Świątynia powstała w 1843 r. na miejscu starszej budowli. Po wysiedleniach miejscowej ludności wyznania greckokatolickiego przejęta została na potrzeby sprawowania kultu dla wiernych rzymskokatolickich. Dziś można podziwiać świątynię, w którą odnowienie tchnęło nowe życie.

Świątynia jest orientowana, zrębowa, wewnętrznie trójdzielna, z prezbiterium zamkniętym trójbocznie. Po jego dwóch bokach pastoforia przykryte tym samym dachem. Nad narteksem znajduje się niewielkie pomieszczenie. Jej architektoniczną bliźniaczką jest cerkiew w sąsiedniej Lipie.

We wnętrzu polichromia figuralna, ornamentalna i iluzjonistyczna sugerująca marmur. Autorami polichromii wykonanej na początku XX w. byli: Kazimierz Szpetkowski i Rudolf Kamieński – artyści pochodzący z Przemyśla. Nad nawą płytkie sklepienie kolebkowe.

Wyposażenie wnętrza pochodzi w większości z XIX w. Ikonostas XIX-wieczny został zdemontowany, a jego elementy rozwieszone na ścianach. W prezbiterium znajduje się rząd apostołów i prazdników oraz Ostatnia Wieczerza. Są tu również dwie namiestne ikony: Matki Bożej (Hodegetrii) i Chrystusa nauczającego, pochodzące ze starszego ikonostasu. Prestoł z kiwotem pod rzeźbionym, polichromowanym baldachimem.

Obok cerkwi znajduje się drewniana dzwonnica. Oryginalna, murowana dzwonnica nie zachowała się do naszych czasów. Została rozebrana w 2006 r.

W Brzeżawie urodził się i zmarł Mikołaj Mazurek (1908–2008), stolarz, rzeźbiarz, malarz, lutnik, muzyk i poeta. Jego grób znajduje się w górnej części przycerkiewnego cmentarza. Prace artysty znajdują się w muzeach w: Sanoku, Rzeszowie i Nowym Sączu

Informacje praktyczne 

Parafia Rzymskokatolicka pw. Wniebowstąpienia Pańskiego w Lipie

Kościół Rzymskokatolicki pw. św. Michała Archanioła - filia

                    Adres/wskazówki dojazdu: 37-751 Brzeżawa                                           

Jadąc drogą 28 od Birczy w kierunku Sanoka, za Starą Birczą skręcamy w prawo. Jedziemydrogą lokalną w stronę Malawyi Lipy. Po 11 km dojeżdżamy do celu. Obecnie świątynia jest filialnym kościołem rzymskokatolickim parafii w Lipie.

 

 

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz

Galeria zdjęć




Szlak Architektury Drewnianej Szlak Architektury Drewnianej Szlak Architektury Drewnianej

Niniejsza strona internetowa została zmodernizowana przy pomocy finansowej Unii Europejskiej w ramach Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020. Odpowiedzialność za jej zawartość leży wyłącznie po stronie Podkarpackiej Regionalnej Organizacji Turystycznej i nie może być w żadnym przypadku traktowana jako odzwierciedlenie stanowiska Unii Europejskiej, IZ lub Wspólnego Sekretariatu Technicznego Programu Współpracy Transgranicznej Polska-Białoruś-Ukraina 2014-2020.