Zespół cerkiewny: cerkiew greckokatolicka pw. Podwyższenia Krzyża Świętego [wcześniej św. Mikołaja] i cerkiew bramna pw. Podwyższenia Krzyża Świętego, z dzwonnicą w izbicy

Cerkiew w Dobrej Szlacheckiej stoi na początku wsi, na niewielkim wzgórzu, górując nad miejscowością. Jej charakterystyczne trzy banie widoczne są już z drugiej strony rzeki. Pierwotną cerkiew dobrzańską wzmiankowano w 1433 r. Obecną, pw. św. Mikołaja, wzniesiono w 1879 r. W 1944 r. w toku działań wojennych została uszkodzona centralna bania na nawie głównej. W 2003 r. miejscowi przeprowadzili remont – udało się uratować zabytek i przywrócić mu dawny wygląd.

Cerkiew jest typową budowlą zrębową, trójdzielną, orientowaną, oszalowaną deskami w pionie. Dachy dwuspadowe pokryte są blachą. Nad nawą, prezbiterium i babińcem duże banie z pozornymi wieżyczkami sygnaturkowymi.

We wnętrzu stropy płaskie. Polichromia figuralna wykonana w latach 1899–1904 oraz ikonostas z tego samego okresu. Ciekawa jest XIX-wieczna kropielnica kamienna, kielichowa. Pod ołtarzem przechowywany jest stary, uszkodzony dzwon. Po 1946 r. cerkiew stała się filialnym kościołem parafii Mrzygłód pw. Podwyższenia Krzyża Świętego.

Oddzielnym obiektem jest stojąca wolno wieża-dzwonnica bramna. Wzniesiono ją w XVII w. (przebudowano w XVIII w.). Dolna kondygnacja murowana jest z kamienia, potynkowana i pobielona. W niej znajduje się sklepiona kolebkowo brama. Środkowa kondygnacja jest konstrukcji zrębowej, nakryta stropem. Mieściła niegdyś ikonostas w typie archaicznym, z jednymi wrotami diakońskimi. Ikonostas nie zachował się, lecz w konstrukcji pozostały otwory podcarskie i diakońskie wrota oraz pomieszczenie na ołtarz. Istnieje przekaz, iż była to oddzielna cerkiew. Obecnie źródła często piszą, że była to kaplica – zapewne ze względu na jej niewielkie rozmiary. Jest jednak w legendzie ziarno prawdy, bowiem w tradycji prawosławnej nawet mała świątynia posiadająca ikonostas jest cerkwią. Tego typu wieże są rzadkością w Polsce. Górna kondygnacja konstrukcji słupowej, oszalowana, węższa, jest pomieszczeniem przeznaczonym na dzwony. Posiada lekko nadwieszoną izbicę, z wyciętymi niewielkimi, trójkątnymi okienkami. Nakryta dachem namiotowym, pobita gontem. Na wieży znajdują się dwa dzwony – jeden z nich z herbem Leliwa i datą 1627. Cerkiew otacza kamienny murek i nagrobki z dawnego przycerkiewnego cmentarza. Nieopodal zachował się XIX-wieczny budynek dawnej plebanii. Przez wiele lat mieścił się tu sklep.

Informacje praktyczne 

Parafia Rzymskokatolicka pw. Rozesłania Apostołów w Mrzygłodzie

Kościół filialny pw. Podwyższenia Krzyża Pańskiego w Dobrej

www: http://www.mrzyglod.wiara.org.pl

Adres/wskazówki dojazdu: Dobra, 38-503 Dobra

Jadąc od strony Mrzygłodu, w Hłomczy mijamy skrzyżowanie z drogą lokalną do Łodziny i jedziemy prosto w kierunku Dobrej. Po przejechaniu przez most na Sanie skręcamy w prawo. Po 200 m dojeżdżamy do celu. Cerkiew stoi po prawej stronie drogi.

Zdjęcie: Krystian Kłysewicz

Galeria zdjęć