Dawna greckokatolicka cerkiew filialna pw. Narodzenia NMP

Tutejsza cerkiew została zbudowana w 1586 r. Pierwotnie trójdzielna świątynia posiadała jedną kopułę nad nawą. Narteks posiadał zapewne własną kaplicę górną. Prezbiterium przekryte było sklepieniem kolebkowym. Obok stało pastoforium. Charakterystycznym elementem była zachowana do dzisiaj stała przegroda ikonostasowa z XVII w. pokryta polichromią. Pod koniec XVII w. ufundowano nowy ikonostas architektoniczny, zastawiając na dwa wieki oryginalne malowidła. Liczne remonty i przebudowy modyfikowały jej architekturę i wystrój.

Po wysiedleniu ludności ukraińskiej w latach 40. XX w. cerkiew stała się kaplicą filialną parafii w Cieszanowie.

W latach 1991–2001 usunięto boczne nawy, przywracając oryginalny kształt ścianom. Podczas prac konserwatorskich odkryto również pierwotną polichromię, którą zasłaniał ikonostas w 1995 r. przewieziony do Krakowa. Tam poddano go renowacji, z której powrócił dopiero w 2011 r.

Obiekt ma konstrukcję zrębową. Posadowiony jest na kamiennej podmurówce. Nad nawą zrębowa, kwadratowa kopuła z jednym załamaniem zwieńczona pozorną latarnią. Nad prezbiterium ośmioboczna kopuła na tamburze, nad narteksem pozorna ośmioboczna kopuła. Wewnątrz narteks przekryto stropem belkowym.

Dolną część zrębu osłania szeroki okap, wsparty na rysiach. Ściany ponad nim oraz dachy pobite są gontem. Do wnętrza prowadzą trzy wejścia: główne w narteksie z datą 1835 na nadprożu, drugie w południowej ścianie nawy i trzecie w północnej ścianie prezbiterium.

Przycerkiewna drewniana dzwonnica z 1860 r. została tu przeniesiona w 1994 r. z Majdanu Sieniawskiego. Pierwotna drewniana dzwonnica z przełomu XVIII i XIX w. rozebrana została w połowie lat 70. XX w.

Gorajec słynny jest również z „Chutoru Gorajeckiego” oraz festiwalu „Folkowisko”.

W miejscowości również: stary cmentarz greckokatolicki z licznymi przykładami kamieniarki bruśnieńskiej, kamienny krzyż ustawiony na pamiątkę zniesienia pańszczyzny w Galicji w 1848 r., ciekawe krzyże przydrożne i kapliczki.

Informacje praktyczne

Parafia Rzymskokatolicka pw. św. Wojciecha w Cieszanowie

rzymskokatolicki kościół filialny pw. Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Gorajcu

www: http://www.cieszanow.parafia.info.pl

Adres/wskazówki dojazdu: 37-611 Gorajec

Z Cieszanowa drogą nr 865 jedziemy w kierunku Narola. Po ok. 4 km dojeżdżamy do celu. Świątynia (obecnie rzymskokatolicki kościół filialny pw. Narodzenia NMP parafii w Cieszanowie) stoi po prawej stronie drogi.

Zdjęcie: Krzysztof Zajączkowski, Krystian Kłysewicz - ze zbiorów Muzeum Kresów w Lubaczowie

Galeria zdjęć